Het is meer dan een theater; Meervaart is een cultureel knooppunt. Het is volgens Yassine Boussaid, sinds 2019 directeur van het theater, een plek waar ‘leren, maken en presenteren bij elkaar komen’. Met een nieuw theaterseizoen voor de deur vertelt Boussaid hoe theater in Nieuw-West ervoor staat en welke plannen op stapel liggen.
De opstart van een theaterseizoen is stroef, volgens Yassine Boussaid. Mensen staan in september in de startblokken voor school, werk en studie, en dan is het ook nog prachtig weer. “Mensen zijn net terug van vakantie en het theaterseizoen begint al: daartussen ligt weinig ruimte voor bijvoorbeeld marketing.” Er is nauwelijks tijd om de septemberprogrammering onder de aandacht te brengen. “En dan vooral de fragielere dingen, voorstellingen die minder bekend zijn bij het grote publiek.”
In de programmering houdt de Meervaart hier rekening mee. “We proberen de sterkere schouders in de zwakkere maanden te zetten en experimentele dingen staan in de sterkere maanden. De gevestigde namen lopen altijd. Theo Maassen regelt zichzelf wel. Maar je wil niet alleen de grote jongens een plek geven. Je bent er juist ook om de beginnende makers de ruimte te geven. De opstapfunctie van de Meervaart; dat is van oudsher zo geweest. Die meer spannende, nieuwe, onbekende namen hebben het zwaar.”
Cultureel knooppunt
“We zijn gezegend met dit gebouw en onze functie. We zijn een soort cultureel knooppunt voor de stad – en misschien ook wel voor de regio – waar leren, maken en presenteren bij elkaar komen. Leren gebeurt via Meervaart Jong en Meervaart Studio, onze grootste afdeling. Kinderen leggen er een eerste contact met kunst en cultuur. Vervolgens heb je het maken. Dat zien mensen weinig, omdat dit gebouw daartoe niet echt uitnodigt. Er worden hier fantastische producties ontwikkeld. En dan hebben we het presenterende deel; waar mensen een kaartje voor kunnen kopen.”
De opstapfunctie ziet Boussaid als grote meerwaarde van de Meervaart. “Van jongs af aan kun je via de Meervaart in contact komen met kunst, cultuur en theater. We hebben een aanjaagfunctie door nieuwe verhalen en nieuw repertoire te ontwikkelen. Makers die een alternatieve reflectie geven op de maatschappij van nu. Makers die vanuit een ander soort narratief vertrekken. We maken die dingen niet alleen voor de Meervaart; we maken die voorstellingen zodat het in het hele land zichtbaar is.”
“Veel mensen in Amsterdam zeggen: hebben we niet te veel theaterstoelen? Kwantitatief gezien kun je dat beargumenteren. Alleen hebben we weinig zalen die ook makersruimte kunnen aanbieden, verschillende soorten disciplines huisvesten en nieuwe voorstellingen toevoegen aan het bestaande repertoire. Mijn voorgangers hebben met de Meervaart een plek gecreëerd die zowel een trapveldje mag zijn als het mooiste stadion van de wereld. Het voorzetten of het doorpolijsten van wat zij hebben neergezet, is mijn grootste doel.”
Sinds corona minder publiek
“Er wordt in de sector soms gedaan alsof het voor corona allemaal geweldig was. Dat is gewoon niet zo”, reageert de directeur op de krimp in het aantal theaterbezoekers sinds corona. “De customer journey is grilliger, volatiel. Je moet kort op de bal spelen; weten wat speelt in de samenleving. En ook je publiek goed leren kennen, blijven prikkelen en inspireren met programma’s en beleving rondom de zaal.”
“Het is nu wel iets onder het niveau van voor corona. Ik denk dat de zwakkere schouders, de minder bekende producties, het moeilijker hebben gekregen. Bepaalde afnemende trends kregen een hardere klap: experimentele dans en toneel met heel veel tekst bijvoorbeeld moeten echt knokken. Cabaret, muziek en de thematische avonden doen het eigenlijk vrij goed.”
Nieuwbouw
Uit de Voorjaarsnota van 2023 blijkt dat blijkt dat het college van B en W wil investeren in een nieuw theatergebouw voor de Meervaart in de Sloterplas. Tegenstanders vrezen voor aantasting van de natuur en het uitzicht rond de Sloterplas. Boussaid ziet vooral een behoefte. “Kijkend naar Amsterdam zie je dat we snakken naar een mooie game changer op cultureel niveau. Qua gebouw en qua betekenis; als turning point voor een gebied. Zoals Eye in Noord bijvoorbeeld. Dit gebied staat al sinds de jaren ’90 als vernieuwingsgebied op de agenda. Bijna dertig jaar wordt er vernieuwd in Nieuw-West. Het laatste bastion van die vernieuwing is dit gebied, Centrumgebied Osdorp.”
De faciliteiten zijn beperkt ten opzichte van gebieden van vergelijkbare grootte, meent Boussaid. “Bij dit gebied hoort een gebouw waar het leren, maken en presenteren op gelijkwaardig en hoog niveau geaccommodeerd kan worden. Met dit gebouw lukt dat niet. Het is te klein en het voldoet niet aan de ontwikkeling; de faciliteiten zijn niet toereikend.”
“We willen een gebouw creëren waar die verschillende functies en betekenissen bij elkaar komen. En je wil natuurlijk ook een gebouw hebben dat overdag aantrekkelijk is voor publiek. Dat mensen graag een kopje koffie komen drinken. Passieve consumptie van cultuur, noem ik dat.” Het is indirect een manier om bezoekers met cultuur in aanraking te brengen, ook mensen die nog niet naar het theater gaan. “Dat moet met een gebouw dat tot de verbeelding spreekt.”
Kijkend naar de Sloterplas ziet de directeur volop potentie. Een losstaand gebouw in- of aan het water heeft dan ook zijn voorkeur. “Een losstaand gebouw levert veel meer verkeer op waardoor de potentie van de oever beter benut wordt.” Het zou ook bijdragen aan de zichtbaarheid van de Meervaart. “Dan krijgt het iconische waarde.”
Investeren in cultuur
Boussaid denkt dat de realisatie uiteindelijk gaat lukken, ondanks de weerstand. “Geen enkel groot project in Amsterdam is gerealiseerd zonder gedoe. Je moet er een beetje de schouders onder zetten.” Hij maakt zich er hard voor. “Je kunt beter in cultuur investeren met een gebouw dat tot de verbeelding spreekt, dan dat er woontorens met parkeergarages komen. Of ik het nog in functie meemaak of niet, dat maakt me niet uit. De culturele functie is voor iedereen.”
“Ik zit op de trein waarin ik dit graag wil realiseren. Daar zet ik graag mijn tanden in, ik vind het leuk om me ermee bezig te houden. Ik zie heus de mitsen en maren. Het wordt geen kolos in het water. We willen het gebied aan het water juist een impuls geven, in plaats van aantasten, met een gebouw waar we allemaal trots op zijn.”
