Lawrence in de Van Limburg Stirumstraat is zó geliefd dat buurtbewoners een actie voor hem zijn gestart. De eerste 1100 euro is al binnen. Patricia vindt dat de verkopers van Z!, de Amsterdamse straatkrant, bij de stad horen. Net als het blad dat zij door weer en wind proberen te slijten.
Op straat in Westerpark kom ik regelmatig een ‘buurman’ uit Eritrea tegen. De laatste keer vertelde hij me dat zijn vrouw inmiddels ook naar Nederland is gekomen. Ik feliciteerde hem, sloeg hem op de schouder en babbelde nog wat. Hij heeft het hier naar zijn zin en vindt iedereen aardig. Maar het aantal keren dat hij door buurtbewoners is uitgenodigd, is waarschijnlijk op één hand te tellen. Ook ik heb dat nooit gedaan. De ene keer had ik het te druk, de andere keer had ik niets in huis of was het huis een zooi. Er was altijd wel een reden om hem niet bij ons thuis te laten komen.
Syrische vluchteling
Toen ik vandaag in Z! het interview met de Syrische vluchteling Jay zag, voelde ik me enigszins aangesproken. Hij merkt dat het ‘enorm moeilijk’ is om vriendschap te sluiten met de Nederlanders. Op papier wordt integratie gestimuleerd, maar in de praktijk is dat volgens hem anders. “Op straat praten de verschillende bevolkingsgroepen niet met elkaar.” Ook vindt hij dat het in Nederland ontbreekt aan ‘echte openheid en kruisbestuiving’. Een ‘outsider’ die ons een spiegel voorhoudt. Ik werd er stil van.
Ombudsman van Amsterdam
Het verhaal van Jay is zeker niet het enige interessante stuk uit de Amsterdamse straatkrant. In het tweede nummer van 2023 staat namelijk ook een uitgebreid interview met de Ombudsman van Amsterdam. Daarnaast las ik in dit nummer voor het eerst over de eerste drijvende boerderij ter wereld, Floating Farm in Rotterdam, en moest ik lachen om de ergernissen van twee Z!-verkopers die ik geregeld in de stad tegenkom: Paul en Thea.
Beperkte middelen
Ik nam me voor om vaker de tijd voor deze krant te nemen. Tussen de regels door voel je namelijk dat deze krant elke drie weken met veel liefde wordt gemaakt. Achter Z! zit een klein team. Hans van Dalfsen en Karin Stroo vormen de hoofdredactie van het blad, dat vroeger de Daklozenkrant heette. “Onze middelen zijn beperkt”, zegt Hans, die al sinds 2008 bij het blad is betrokken. “Maar ons motto is: niet huilen maar poetsen.”
Compassie
Hoe staat het eigenlijk met de verkoop van Z!? “Sinds afgelopen Kerst is de verkoop bijna weer op het niveau van vóór Covid. Rond Kerst en op koude dagen verkopen we de meeste kranten. Mensen hebben dan meer compassie met de verkopers die buiten staan te werken.” Januari is standaard ‘de allerslechtste maand van het jaar’. Hoe de huidige inflatie de verkoop beïnvloedt, kan hij nog niet zeggen.
Ei van Columbus
Maar wat hij wél weet is dit: de verkoopcijfers van nu zijn lager dan die van vroeger. “Het eerste exemplaar verscheen in 1995. Toen was het iets nieuws: dak- en thuislozen die een krant verkopen en daarmee geld verdienen om hun levensomstandigheden te verbeteren. Het werd gezien als het Ei van Columbus. Inmiddels is men gewend aan de krant; de glans is eraf.”
Groot plezier
Omdat het nieuwe eraf is, is de verkoop gedaald. En dat is hartstikke zonde, de functie van de krant is namelijk niet veranderd. Sinds 1995 hebben duizenden dak- en thuislozen van het initiatief gebruik gemaakt. Ze hebben geen of nauwelijks andere inkomsten naast het verkopen van de krant. Met deze verkoop verdienen ze een bescheiden inkomen, doen ze sociale contacten op en kunnen ze verder kijken dan de dag lang is. Koop je Z! dan doe je niet alleen jezelf, maar ook de verkoper een groot plezier.
Onderdeel buurt
De krant heeft in Amsterdam 150 verkopers. Ze zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Ze zijn onderdeel van de buurt geworden. Vandaag sprak ik in de Frederik Hendrikstraat voor het eerst met Kaweh uit Iran. Het voelde meteen vertrouwd. In West praat ik vaak met Lawrence (Westerpark). Om Jamal in Oud-West kan niemand heen; zijn lach is erg aanstekelijk.
Crowfundingsacties
Jamal haalde afgelopen december de lokale media. Zijn standplaats is de Kinkerstraat. Buurtbewoners hadden voor hem een crowfundingsactie voor een kerstbonus opgezet. Ook voor Lawrence in de Van Limburg Stirumstraat hebben buurtbewoners de koppen bij elkaar gestoken. Deze superlieve man heeft namelijk verschillende medische problemen, waardoor het voor hem lastiger is om te werken. Via de crowdfundingsactie ‘zorg dat Lawrence komend jaar niet op straat staat’ zamelen buurtbewoners geld voor hem in. De eerste 1100 euro is al binnen, en de actie loopt nog steeds.
Verbinder
Als Z! er niet was geweest, is het maar de vraag of wij mannen als Kaweh, Jamal en Lawrence hadden leren kennen. De krant brengt mensen samen. Z! is niets meer of minder dan een verbinder en verdient de steun van heel Amsterdam.
