De honderdste verjaardag van de Amsterdamse School was niet de enige aanleiding voor kunstenaar PJ Roggeband om een literaire architectuurtocht door de Baarsjes te organiseren. “Ik kwam er door een bouwtekening achter dat mijn woning door een bekende architect uit de Amsterdamse Schooltijd was ontworpen.” Daarnaast kwam Roggeband erachter dat zijn favoriete schrijvers Bernlef en K. Schippers over deze buurt schrijven.
De safari begint in Project Space Zoete-Broodjes op de Witte de Withstraat, een pand waar kunstenaars voor korte tijd kunnen werken en daarna hun kunstwerk tentoonstellen. Roggeband vertelt dat mensen vroeger verbaasd waren als hij vertelde dat hij in De Baarsje woonde. Dat is nu wel anders: “De laatste tijd wil iedereen hier wonen en is het bijna onbetaalbaar geworden. Ik vind het wel grappig dat ik al deze ontwikkelingen heb meegemaakt.”
Kenmerkend voor de Amsterdamse School is het gebruik van baksteen en versieringen van metaal en glas. Bakstenen hebben verschillende kleuren om een speels effect te geven. “Zo zijn er bijvoorbeeld zwarte bakstenen die eigenlijk te lang gebakken zijn in gebouwen verwerkt”, vertelt PJ als we even stilstaan. Ook typisch Amsterdamse School zijn kleurige deuren en bijvoorbeeld de erkers met geel kathedraalglas van de woningen in de Witte de Withstraat.
Aan de dwaalsafari doen Amsterdammers mee, maar ook mensen die van verder komen. Wilma bijvoorbeeld komt uit Den Haag. Via Facebook is ze te weten gekomen over deze tocht, waar PJ een community heeft onder de naam Elfletterig Genootschap. “Het is interessant om door de ogen van iemand anders te kijken”, vertelt Wilma. “Ik ken PJ als kunstenaar en het is interessant om te zien hoe hij tegen dingen aankijkt. Zo zie je dingen waar je zelf niet op zou letten.”
Grootsheid
We lopen langs de Kostverlorenvaart (‘De wetering is een tijd afgesloten geweest en men kreeg geen toestemming om hier te varen. Dat was een verloren kost en vandaar de naam,’ aldus PJ), langs de Westermoskee en door Hotel Not Hotel. De tocht eindigt bij Het Sieraad op de Postjesweg: de plek waar de beginselen liggen van de Amsterdamse School als onderdeel van Plan West. PJ: “Dit gebouw moest een soort grootsheid uitstralen. Zo van: ‘Kinkerbuurt, kom maar op!”’
Zonder moeite niets
De beeldhouwwerken op het pand zijn gemaakt door Hildo Krop, die in 1956 officieel benoemd werd tot stadsbeeldhouwer van Amsterdam. De beelden voor de ingang zijn een man en vrouw, met als bovenschrift ‘zonder moeite niets’, het motto van de ambachtsschool die Het Sieraad vroeger was.
Fietssafari
Ook een dwaalsafari doen? Zondag 19 maart organiseert PJ Roggeband een fietssafari langs bekende en onbekende beelden van Hildo Krop, door Amsterdam West. “Zo’n tocht als dit kan je zien als een vorm van theater, een verhaal met persoonlijke anekdotes. Je kunt op een andere manier aandacht besteden aan de buurt en de omgeving. En ik kijk naar wat er is geschreven over de buurt om met een andere blik naar het verleden te kijken en zo een plek letterlijk en figuurlijk weer op de kaart te zetten.’’
Voor meer informatie over deze dwaalsafari en de Hildo Krop fietssafari op 19 maart: info@elfletterig.nl, vertrek 14.00 vanaf Witte de Withstraat 89
