Bij De Nieuwe Boekhandel gebeurt alles het eerst

Vorige week zaterdag stond ze te shinen in haar eigen zaak, terwijl ze werd toegezongen door klanten en personeel. Ze is er nog beduusd van. Vooral van de toespraak van Michael van Everdingen van de Koninklijke Nederlandse Boekverkopersbond. Die zei dat ze ‘misschien wel de beste boekhandelaar van Nederland’ is. Vanwege haar inventiviteit. “Hij zei dat als ze bij de Boekverkopersbond iets nieuws bedenken, er een grote kans is dat het hier al gebeurt.”

Als we een week later willen weten hoe het feestje is geweest, moeten we vooral niet vergeten te vermelden dat Bart Leemhuis ook zijn jubileum vierde: twintig jaar in de boekhandel, waarvan de laatste zeven jaar in De Nieuwe Boekhandel. Leemhuis kwam met Monique Burger mee toen ze van haar oude stek vertrok en in Bos en Lommer haar eigen winkel opende. “Hij had daar een vast contract hè. En hij leverde die zekerheid in om het een jaar bij mij te komen proberen.”

Het was crisis toen ze begon in 2010. Dat had ook wel zijn voordelen, zegt ze. “Het leert je met weinig middelen toch iets voor elkaar te krijgen.” Burger gelooft dan ook meer in goede service dan in investeren in een superdeluxe inrichting. “Wat wij het vaakst terughoren is dat klanten vinden dat ze zo goed zijn geholpen. Dat we weten waar we het over hebben.” Dat is ook de toekomst van de detailhandel, denkt ze. “Dit vind je niet bij bol.com.”

Nu de crisis voorbij lijkt, gaat het ook weer beter in de boekwinkels. Klanten hebben meer geld en besteden dat ook aan boeken. Burger geloofde al nooit in doemscenario’s waarin het papieren boek het moet afleggen tegen digitaal, en ziet dat boeken ook weer ‘hip’ worden.  Ze gelooft in beide media -papier en digitaal- want e-readers en e-books verkoopt ze ook. “Lezers hebben e-readers voor erbij, voor de vakantie. Is een digitaal boek uit, dan is het weg. Een papieren boek is tastbaar, dat staat in de kast. Iedere keer als je ernaar kijkt, dan komt het gevoel weer boven dat je had toen je het las.”

Het gaat nu ook goed aan de Bos en Lommerweg, en het gaat nog beter worden. “Die opwaartse beweging blijft. Straks komen er 900 woningen bij in de oude ING-panden aan de Haarlemmerweg. Dat is een voor De Nieuwe Boekhandel en de Bos en Lommerweg een gewenste ontwikkeling.” Voor hoe het verder moet met de Bos en Lommerweg, heeft ze ook al wel een plan: het oprichten van een ondernemersvereniging. “Er zijn zo ontzettend veel leuke ondernemers hier. Samen zouden we sterker kunnen staan, ons meer profileren, zichtbaarder zijn.” Hoe, dat weet ze eigenlijk nog niet. En ook: waar moet de tijd vandaan komen? “Iedereen is zo gruwelijk druk.”

Voorbeelden van die inventiviteit waar ze zo om wordt geroemd zijn er legio. Ze was een van de eerste pin-only winkels in Nederland en maakte van de winkel een plek voor aansprekende evenementen. Bekende auteurs komen er graag. Ook weer zoiets: iedere auteur laat zijn handtekening en een groet achter op de pilaren in de winkel. Daarbij weet Burger de klanten regelmatig te mobiliseren voor belangrijke zaken buiten de winkel. Nu ook weer. Op de toonbank ligt een handtekeningenlijst tegen het opheffen van tram 14.

Daarbij gelooft ze in co-creatie, bijvoorbeeld met de Oba: sinds ruim een jaar de buurman. Vaak organiseren ze samen events met auteurs. De auteur leest voor in de Oba, daarna steken ze over naar de boekhandel voor een borrel en een signeersessie.

Zeven dagen per week open, dat betekent vijf dagen per week op de winkelvloer en dan zijn er nog de bestellingen, loonadministratie en evenementen. Zestig uur per week werk, schat ze zo in. Lachend: “Gelukkig is het ook mijn hobby.” Het gaat ook allemaal superefficiënt. Een pallet met dozen van het Centraal Boekhuis staat midden in de winkel om uitgepakt te worden. De nieuwe voorraad moet snel in de kasten, want het is immers Boekenweek. En passant instrueert ze een nieuwe medewerker hoe hij de paklijsten van het boekhuis controleert.

Zaterdag is de dag ook heel vol: er gaat een paar trouwen in de winkel. “Leuk hè, we zijn nu trouwlocatie.” Twijfelend: “Het zal toch geen een april-grap zijn he?” Dan meer tegen zichzelf dan tegen het bezoek. “Nee, ze hebben het hier uit en te na zitten bespreken.” Na de trouwerij komen schrijvers Stella Bergsma en Henk van Straten vertellen over het thema van de Boekenweek. Natuurlijk ligt Bergsma’s Pussy Album nu al naast de kassa op de toonbank, naast het werk van Van Straten.

Hoe doet ze dat toch? In de tijd dat ze nog in het panel zat van De Wereld Draait Door, was het echt ‘veel te druk’. Behalve heel veel boeken lezen, overlegde ze ook doorlopend met haar collega-boekhandelaars. “Het voelde echt als een grote verantwoordelijkheid om het goede boek te kiezen”, zegt ze. Boekhandelaren in het hele land zaten dan klaar om het Boek van de Maand te bestellen. “Vaak was zo’n boek de volgende dag al in de herdruk.”

Haar redding: Getting Things Done van David Allen, de managementgoeroe die propageert werk op te delen in behapbare lijstjes en dat alles wat iemand in twee minuten kan doen, meteen moet uitvoeren.De filosofie van Allen is dat alles wat in het hoofd zit ballast is: losse eindjes die alleen maar werkgeheugen in beslag nemen. Dat vernietigt de creativiteit. “Dit werkt echt voor mij.”  Ze was zelfs zo enthousiast dat ze er een YouTubefilmpje over maakte. En daar was de productiviteitsgoeroe uit de VS op zijn beurt weer zo van onder de indruk dat hij langskwam in De Nieuwe Boekhandel.

Getriggerd door het verhaal van Burger over efficiënt werken gaan we na het interview in de winkel ook op zoek naar het boek. Bijna achteloos zegt ze: ‘Dat heb ik al voor je klaargelegd’. Goed verkopen doe je blijkbaar zo.