Voor een goede bioscoop hoef je West niet uit. Naast Het Ketelhuis en Lab111 is er de FilmHallen met negen zalen in Oud-West. Met zowel kassakrakers, arthousefilms, kinderfilms als documentaires trekt de FilmHallen honderdduizenden bezoekers per jaar. “Die mix is in de bioscoopwereld redelijk uniek”, zegt mede-eigenaar Alex Rutten. De FilmHallen verkoopt geen popcorn. “Dat vinden we vies ruiken en het wordt dan teveel een vreetcultuur.”
Na lastige jaren door coronabeperkingen is het weer druk in de FilmHallen. “Het gaat goed nu. Mensen hebben echt weer zin om naar de bioscoop te gaan”, zegt Alex Rutten. Dit jaar verwacht hij uit te komen op zo’n 400.000 tot 450.000 bezoekers, bijna evenveel als het record van 500.000 in 2019. “We gaan ook weer investeren. We vervangen dit jaar een groot deel van de stoelen en er komen in alle zalen nieuwe laserprojectoren.”
De FilmHallen blijft zowel Hollywoodfilms programmeren als arthousefilms, documentaires en kinderfilms. Ook worden live operavoorstellingen vanuit Londen vertoond. Een unieke mix die volgens Rutten een van de redenen is waarom de bioscoop zoveel publiek trekt. De meeste bezoekers wonen volgens hem in Amsterdam, binnen een straal van twee tot drie kilometer. “Meestal komen ze lopend of op de fiets.”
Mooi industrieel pand
De bioscoop opende in september 2014 in de voormalige tramremise in Oud-West. Rutten had er hoge verwachtingen van, maar die werden overtroffen. Hij ging uit van zo’n 250.000 filmliefhebbers per jaar, al in het eerste volledig jaar 2015 werden dat er 390.000. De FilmHallen groeide uit tot tot een bezoekersmagneet. “In mijn ogen hebben we hier op de juiste plek de juiste snaar weten te raken. De FilmHallen is geen arthouse en ook geen commerciële bioscoop, maar iets er tussenin. En we zitten in een heel mooi industrieel pand.”
Coronavirus
Het liep allemaal goed totdat begin 2020 het coronavirus opdook. Moeilijke jaren volgden met verplichte sluitingen of openstellingen met beperkingen, zoals alleen voor bezoekers met een vaccinatiebewijs en met extra ruimte tussen de zitplaatsen. “Het was een lastige tijd, ook voor het personeel. Niet alle klanten hadden er altijd begrip voor.”
Steun
“Gelukkig zijn we op een goede manier financieel gesteund door de overheid. Alle personeel hebben we in dienst gehouden. Maar al met al hebben we erop toegelegd.” Mentaal was het loodzwaar, aldus Rutten “Het was best moeilijk om er de moed in te houden. Ik zat hier vanuit ons kantoor tegen een leeg gat aan te kijken. De tijd hebben we maar nuttig gebruikt door de boel op te knappen, zoals schilderen.”
Dip
Na het loslaten van de coronabeperkingen kwam het bioscoopbezoek eerst nog maar aarzelend op gang. “Het aantal bezoekers kwam niet meer in de buurt van wat we gewend waren. Ook musea en theaters hadden daar last van. Het was een soort dip.” Toch werd 2022 uiteindelijk een redelijk jaar, maar wel met 25 tot 30 procent minder bezoekers dan in topjaar 2019.
James Bond
Het aantal bezoekers is ook sterk afhankelijk van de vertoning van populaire films, zoals James Bond, Avatar en Topgun, aldus Rutten. Die zorgen voor de grote aantallen. Tegelijkertijd zijn er ‘kleine’ arthouseproducties en documentaires te zien die de FilmHallen belangrijk vindt om te vertonen. “Die mix is in de bioscoopwereld redelijk uniek.”
Cineville
De FilmHallen accepteren de Cinevillepas, die het recht geeft om onbeperkt naar bepaalde bioscopen te gaan. Aanvankelijk alleen bij filmhuizen, maar bij de FilmHallen kun je met die pas dus ook naar grote, commerciële producties. “De bezoekers met een Cinevillepas zijn een hele loyale groep. We ontvangen een lager bedrag dan bij een gewoon kaartje, maar ze gaan vaak naar de film: gemiddeld 2,1 keer per maand. Bij de ingang hebben we zuilen neergezet waarmee ze zelf hun pas kunnen scannen voor kaartjes.”
Gentrificatie
Door De Hallen is de buurt aantrekkelijker en populairder geworden, zegt Rutten. In de omgeving wonen veel starters op de woningmarkt in kleine woningen, aldus Rutten. “Zij maken meer gebruik van Amsterdam, zoals ook de bioscoop. Maar deze buurt is redelijk gewoon gebleven. Dat is positief.” De schaduwzijde van de ‘gentrificatie’ ziet Rutten ook. “Mensen worden weggedreven omdat de huizenprijzen stijgen. Ik vind het een taak van de gemeente om dit te reguleren met voldoende sociale huurwoningen.”
Ouderen
De FilmHallen ontvangt een breed publiek, zo stelt Rutten. “Overdag hebben we meestal wat oudere bezoekers. Die vinden het dan prettig rustig, ze hoeven niet in de rij te staan. Sommige mensen kijken vanuit De Hallen naar binnen, en vragen zich af of dit wel een bioscoop is. Het is meer alsof je een café binnenloopt. Dat doen we bewust.”
Geen popcorn
“In de zaal doen we het ook rustig aan. We verkopen geen popcorn. Dat vinden we vies ruiken en het wordt dan teveel een vreetcultuur. En het valt op de grond, voor je het weet heb je een muizenplaag. De filmbeleving moet voorop staan. Als de film begonnen is, mag je de zaal niet meer in. Wij doen dan niet moeilijk, het geld voor je kaartje krijg je dan gewoon terug.”
Streamingdiensten
Rutten maakt zich niet veel zorgen over de concurrentie met Netflix en andere streamingdiensten. Een avondje op de bank thuis is toch echt iets anders, vindt hij. “Dat heeft te maken met het beeld en het geluid, maar ook met het gezamenlijk beleven van een film. Vaak spreek je met iemand af om naar de film te gaan. Je kunt elkaar ontmoeten in een prettige omgeving, op een bijzondere plek. De bioscoop is ook een vrij goedkope manier van uitgaan.”
The Movies
De iconische bioscoop The Movies op de Haarlemmerdijk, ook van Rutten en mede-eigenaar Kadir Selcuk, gaat in maart weer open na een verbouwing van drie jaar. “We hebben ontzettend ons best gedaan om het mooi te maken.” Verder hebben Rutten en Selcuk in Haarlem een bioscoop met de naam Filmkoepel geopend op een andere bijzondere plek: de voormalige koepelgevangenis. “We hadden een lastige start vanwege corona, maar het loopt nu ook in Haarlem heel goed. We willen van Haarlem weer een echte filmstad maken.”
