Broedplaats Lely is dé plek waar je moet zijn als je op zoek bent naar vernieuwende kunst en muziek. Zo is er vanavond een concert van de tape-kunstenaar Jeroen Vermandere. Ja, hij doet bijzondere dingen met ouderwetse cassette-bandjes. Muziekrecensent Jaïr Tchong ging bij hem langs.
Jeroen Vermandere is naast afgestudeerd Rietveldkunstenaar en platenlabeleigenaar een bescheiden man. Voor het drukbezochte Studium Generale programma van de Rietveld Academie levert hij productionele hand- en spandiensten. Aldaar leer ik hem op een zonnige woensdag in januari kennen en binnen recordsnelheid hebben we het over een gemeenschappelijke passie: tapeculture. Oftewel cassettebandjes, die sympathiek ogende kleinoodjes waarmee een bepaalde generatie dacht toch echt een levenspartner mee te kunnen vinden. Als je die mixtape maar heel zorgvuldig en liefdevol had samengesteld, dan zou dat toch wel moeten lukken?
In de spotlights
In zijn atelier in Broedplaats Lely laat Vermandere zijn werk in uitvoering zien: een gestaag uitdijend universum van de meest obscure cassettereleases, keurig uitgestald onder zorgvuldig gerichte spotjes. Voor privégebruik samengestelde cassettebandjes zijn hier nadrukkelijk niet het onderwerp. Vermandere graaft als een archeoloog diep naar in beperkte oplage verschenen bandjes van artiesten en labels die nooit die sjieke OOR’s Popencyclopedie hebben gehaald. Een correctie op de officiële muziekgeschiedenis, zo zou je het kunnen noemen.
Het vieren van de mystificatie
Zoals ieder goed idee, liep dit al snel uit de hand en bracht hij in 2017 zijn eerste album uit, voorzien van prachtig, handgemaakt artwork. Zo kreeg de vergeten Nederlandse groep Narwal ineens een internationaal profiel: van over de hele wereld stromen de bestellingen binnen. Hoewel de omzetting van cassette naar vinyl misschien vreemd lijkt voor een cassetteliefhebber, is er één overeenkomst: ook op elpee wordt de mystificatie gevierd. Wie de musici zijn en wanneer het is opgenomen blijft in nevelen gehuld. Maar ‘eerie’ en spannend is de muziek wel degelijk, of misschien juist wel daardoor. Een op Jules Verne geïnspireerd gedicht is in de hoes gestoken. Het handgeschreven oplagecijfer completeert de release. De vier volgende releases zijn in de maak.
Ongehoord
‘De huur in plekken zoals 0T 301 aan de Overtoom is zo hoog geworden, maar ik miste het experiment, het ongecontroleerde.’ Toen Vermandere woonruimte in deze broedplaats kon krijgen begon al snel het idee te rijpen om gewoon hier, heel DIY, te beginnen met kleinschalige muziekavondjes. De Ongehoord Sessions waren geboren. ‘Het moet allemaal live gebeuren, niks is gescript. Ik zoek deejays en performers die hun eigen grenzen en die van anderen uitdagen.’ Inmiddels komen er per editie zo’n veertig mensen op af. Het atelier van Vermandere meet zo’n vijf bij vijf meter, maar dat is de charme. ‘De deejays en liveperformers spelen allemaal gratis, het is allemaal erg huiskamer. Maar dat is bewust, als ik niks investeer hoef ik niks terug te zien.’ Vermandere bedoelt het als een positieve strategie om voorspelbaarheid te voorkomen. ‘Hack the music industry’, hoewel de vriendelijke Vermandere een dergelijke opruiende taal weet te vermijden in zijn zorgvuldig gekozen woorden.
Genieten van muziek in zijn meest pure vorm, dat is het doel. En dat doe je misschien wel het beste zonder verwachtingspatroon. Vermandere constateert het bij zichzelf: ‘als ik naar een concert ga met een duur ticket, dan wil ik ook iets goeds zien. Als het dan tegenvalt baal ik.’
Zaterdag 17 februari organiseert Vermandere weer een Ongehoord Session in zijn atelier. Wees hierbij vóór 22.00u binnen, de capaciteit is beperkt. Entreebedrag naar eigen inzicht, €4 is sympathiek.
(tekst: Jaïr Tchong)
