Door de gebrekkige informatie-uitwisseling tussen instanties als GGD, woningbouwvereniging Eigen Haard en reclassering, konden betrokken professionals geen goed beeld krijgen van de situatie. Ook werden de personen in de directe omgeving van Ö, zoals zijn buren en familie, te weinig betrokken. Aangezien het voor de instanties niet zichtbaar was dat zijn gedrag escaleerde en hij een direct gevaar vormde, waren ze niet in staat adequate hulp te bieden. Op 1 augustus 2023 stak Ö (toen 36 jaar) zijn twee onderbuurmannen neer in hun woning in Bos en Lommer, een van hen raakte zwaargewond, de ander overleed op 25-jarige leeftijd.
Onderzoeksrapport
Dat concludeert Jantine Kriens, oud-wethouder in Rotterdam en voormalig algemeen directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in een onderzoeksrapport in samenwerking met adviesbureau Lysias. Burgemeester Halsema en wethouder Alexander Scholtes (Zorg) hadden Kriens de opdracht gegeven. Zij vroegen haar om een reconstructie van het contact tussen de dader en diverse overheidsinstanties in de ruim vijftien jaar voorafgaand aan de dodelijke steekpartij.
Bekende politie
Ö. was al jaren bekend bij de politie. Hij kwam in 2008 voor het eerst in contact met justitie vanwege rijden onder invloed. De misdrijven die hij in de jaren daarna pleegde, werden steeds ernstiger. Zo werd hij in 2015 veroordeeld voor een straatroof en een mishandeling. In 2016 kwam hij in de Top 600-aanpak terecht: een lijst met Amsterdamse veelplegers.
17 meldingen van overlast
Naast een lang strafblad waren er diverse signalen dat het niet goed met hem ging. Een voorbeeld: in 2020 en 2021 deden zijn buren in totaal zeventien meldingen van overlast bij woningbouwvereniging Eigen Haard en het Meldpunt Zorg en Woonoverlast. Eigen Haard dreigde uiteindelijk met een juridisch proces om Ö. uit huis te plaatsen en er werd een buurtonderzoek gedaan. In 2022 werd het dossier bij Meldpunt Zorg en Woonoverlast gesloten, omdat er geen formele overlastmeldingen meer binnenkwamen. Uit het rapport blijkt nu dat de buren ‘meldingsmoe’ waren: zij ervaarden nog steeds overlast, maar hadden het gevoel dat er niks met hun klachten werd gedaan.
Aanbeveling
Onderzoeker Kriens benadrukt in het rapport dat alle betrokkenen zich ‘naar eer en geweten hebben ingespannen om het dodelijke steekincident te voorkomen’. “Professionals in het frontlijnenwerk voelen zich soms onmachtig”, zegt ze. “Die onmacht kan niet altijd worden vastgelegd in protocollen en formulieren. Onze belangrijkste aanbeveling is daarom om tijd te nemen om te leren. Daar moet ruimte voor zijn en dat moet ook op de tafel van bestuurders komen.”
Tbs met dwangverpleging
Ö. werd op 31 mei van dit jaar veroordeeld tot tbs met dwangverpleging, maar hij kreeg geen gevangenisstraf. Deskundigen die hem onderzochten, stelden vast dat hij lijdt aan een schizofrene stoornis met paranoïde wanen en hallucinaties. Het openbaar ministerie is in hoger beroep gegaan.
