De Gashouder moet een cultuurpodium voor iedereen worden. Dat zeggen eigenaren van Westergas, Duncan Stutterheim en Lennart Rottier, in een gesprek met De Westkrant.
De geplande aanleg van een kelder moet de problemen rond evenementen oplossen. Het Klönneplein naast het gebouw blijft dan voortaan vrij, want tenten en hekken zijn niet meer nodig. Ook hoeven er minder vrachtwagens en busjes heen en weer te rijden. En dat scheelt veel hinder voor buurtbewoners en bezoekers.
De plannen zijn niet bedoeld om meer bezoekers in de Gashouder mogelijk te maken, zegt Stutterheim. Het maximum aantal blijft op ruim 3500 personen, de capaciteit op basis van de huidige vergunning. Een voordeel voor Westergas is vooral dat er flexibeler en tegen lagere kosten kan worden geprogrammeerd, omdat er straks een permanente plek voor toiletten, garderobe en opslag is. “Dat kan betekenen dat het Concertgebouworkest in de toekomst ook naar de Gashouder kan komen voor één concert”, aldus Stutterheim.
Het plan voor de kelder is ontwikkeld in samenwerking met architect André van Stigt, bekend onder meer van de verbouwing van De Hallen in Oud-West en de aanleg van een kelder onder de voormalige Koepelgevangenis in Haarlem. Met een kelder blijft de monumentale Gashouder aan de buitenzijde intact en ook goed zichtbaar bij evenementen. Westergas heeft het gebouw afgelopen zomer geconserveerd en verduurzaamd -onder meer met zonnepanelen op het dak en een batterij,- en ook is de geluidsisolatie sterk verbeterd.
Doorgroeien na Paradiso en Melkweg
Al jaren worden er in de Gashouder concerten, theatervoorstellingen, kunstbeurzen en andere evenementen gehouden. Bekende namen zijn het Holland Festival, technofestival Awakenings en de kunstbeurzen UNSEEN en UNFAIR. Westergas wil evenementen in alle genres gaan faciliteren. Naast gevestigde namen is het de bedoeling om een springplank te bieden voor jonge creatieven en artiesten. De Gashouder kan straks een podium worden voor muzikanten en bands die na Paradiso en Melkweg door willen groeien naar een grotere zaal, aldus Stutterheim. En als het gebouw een keer leeg staat -wat niet vaak gebeurt- gaan we ook kijken om weer dingen voor de buurt te doen zoals rolschaatsen, zegt hij.
Toeterende taxi’s
De aanpassing van de Gashouder -gemikt wordt op 2025- gaat een klein jaar duren. Voor het plan is een conceptaanvraag ingediend bij de gemeente. Westergas wil verder graag verbeteringen in de directe omgeving, zoals op vernieuwende wijze omgaan met bezoekersstromen, een goede taxistandplaats en stallingen voor fietsen. “Tien jaar geleden waren toeterende taxi’s ’s nachts in de buurt ergernis nummer 1”, zegt Stutterheim. “Nog steeds is dat zo. Maar met de juiste maatregelen komen we er wel.”
Zones
Voor dergelijke ingrepen en maatregelen is de gemeente grotendeels verantwoordelijk. Westergas is eigenaar van de Gashouder en de zestien andere gebouwen, niet van het Westergasterrein of Westerpark. “We zijn verantwoordelijk voor de gebouwen, niet voor het park”, aldus Rottier. In samenwerking met ontwerpbureau Inside Outside denkt Westergas na over de inpassing in het park, dat in zones zou moeten worden ingedeeld. “Met onze visie op het park doen we een handreiking aan het stadsdeel om de samenwerking nog verder te verdiepen”, zegt Rottier.
Drukte reguleren
Het reguleren van drukte is volgens de twee nodig en Westergas wil daarbij helpen. “Op jaarbasis komen er negen miljoen bezoekers naar het Westerpark”, aldus Rottier. “Na het Vondelpark is het Westerpark het drukste park van de stad. Maar Westergas is hiervoor niet als enige verantwoordelijk. Door de beoogde verbouwing van de Gashouder komt er maar maximaal 2,5 procent aan bezoekers bij. Het park is al druk en dat blijft het ook in de toekomst. We moeten samen met de gemeente kijken hoe je hier structureel mee om moet gaan en hoe we met een aantal ingrepen het een prettigere plek maken waar mensen ook tot rust kunnen komen en van het groen kunnen genieten. Zodat het een park in balans is.”
Autoluw
Westergas organiseert zelf geen grote evenementen buiten in het park zoals de kermis, Rollende Keukens en festival Milkshake die geregeld leiden tot klachten uit de buurt over drukte en geluid. Westergas heeft volgens Stutterheim zelf financieel last van zulke grote evenementen. “Tijdens De Rollende Keukens staat bij ons alles half leeg. Maar de Rollende Keukens en de kermis moeten een keer per jaar wel kunnen.” Volgens de twee geeft Westergas graag een aanzet voor plannen om zaken te verbeteren, voor zowel bezoekers als omwonenden. Zo moet het Westerpark autoluw worden en het gebied rond de kinderopvang helemaal autovrij.
Verduurzamen
In navolging van de Gashouder wil Westergas verder alle andere historische gebouwen verduurzamen, zonder dat dit ten koste gaat van het aanzien. “We zijn daarover in gesprek met de gemeente en Liander”, aldus Rottier. “We willen op dit gebied echt een voorbeeldfunctie innemen.”
Publieksfuncties
Na twee coronajaren met gedwongen sluitingen draait Westergas weer op volle toeren. De beperkingen hebben er ingehakt, zowel bij huurders als Westergas zelf. Stutterheim: “We waren blij met de steun van de overheid, waardoor we konden overleven. Positief is dat we meer tijd hadden om na te denken: wat willen we nu eigenlijk? Dat leidde tot het inzicht dat we meer publieksfuncties willen.”
Bouwen aan ‘cultuurdorp’
De afgelopen jaren streken jeugdtheater De Krakeling en Fabrique des Lumières met wisselende, spectaculaire exposities neer op Westergas. Dit versterkte het concept van ‘cultuurdorp’, dat volgens de twee het beste de lading dekt van Westergas. Stutterheim: “We zijn een cultuurdorp aan het bouwen met leuke dingen voor het publiek. Bij mooi weer kwamen er al veel mensen, maar op een dinsdagochtend in februari was het helemaal leeg. Fabrique des Lumières brengt leven in de brouwerij.”
Diversiteit
Rottier: “We proberen zo ook jeugd met kunst in aanraking te laten komen. We zijn er voor alle doelgroepen, alle portemonnees en alle Amsterdammers.” Stutterheim: “We krijgen wel kritiek dat we nog niet divers genoeg zijn. Ik snap het punt. We zijn er nog lang niet, maar we staan open voor leuke ideeën. Kom maar langs.”
Geen jeansbedrijf
De studio’s waar eerder tv-programma’s werden gemaakt staan ondertussen al een jaar leeg. Volgens de twee is er wel belangstelling voor, maar nieuwe huurders moeten wel goed passen binnen dat concept cultuurdorp. Een jeansbedrijf wilde komen, maar dat zagen de eigenaren toch niet zitten. Dan maar een tijd minder huurinkomsten. “Onze aandeelhouders hebben daar begrip voor”, zegt Rottier.
Erfgoed
Cultuur in de breedste zin was ook de ambitie bij de aankoop van de gebouwen van de Westergasfabriek in 2018. Een groep Amsterdammers, onder wie Stutterheim en vastgoedbedrijf MILLTEN van Rottier en zijn compagnon Eshuis, kocht de zeventien gebouwen voor 75 miljoen euro. “We wilden dat het in Amsterdamse handen zou blijven”, aldus Stutterheim. Zo’n stuk belangrijk erfgoed voor de stad moet niet in handen komen van institutionele of buitenlandse beleggers, zo was de redenatie.
Passant
Stutterheim: “Mijn bedrijf ID&T heb ik tien jaar geleden verkocht. Bij het investeren van mijn geld kijk ik naar drie dingen: nut, of het leuk is en of je op een normale manier rendement kunt maken. Dat gaat met Westergas allemaal best goed.” Hij hoopt Westergas later mooier en beter achter te laten dan het was. “Een huis is nooit van jou, zei iemand tegen mij. Je bent een passant. We mogen op deze gebouwen passen en hopen dat anderen later weer met liefde en ziel het vlammetje brandend houden.”
