De Europese Unie heeft de Limburgse vlaai onlangs uitgeroepen tot beschermd streekproduct. Om er eentje te scoren, hoef je niet urenlang af te dalen. Maar ga je gewoon de hoek om, richting Zoet & Hartig in de Haarlemmerbuurt.
“Ha, taart”, blèrde ik toen ik voor het eerst bij mijn Limburgse schoonfamilie was en iets lekkers bij de koffie kreeg. Er viel een stilte. Pas later had ik mijn misstap door: Limburgers zeggen nóóit taart tegen een vlaai. Waarom niet? Omdat het geen taart is, maar vlaai. Simple comme bonjour, toch? Sinds dat eerste stuk vlaai heb ik nog ontelbare punten gehad. Mijn schoonmoeder strooit met vlaaien zoals mijn Indische moeder spekkoek uitdeelde: altijd en overal.
Beschermd streekproduct
Bij mijn schoonouders in Heerlen stond de Limburgse vlaai altijd al op eenzame hoogte, maar op 22 januari is de lekkernij doorgestoten tot het erepodium van de Europese Unie. Na ruim 7 jaar lobbyen erkent de EU de Limburgse vlaai nu als beschermd streekproduct. Daardoor mogen alleen bakkers binnen Nederlands- en Belgisch-Limburg de vlaai verkopen onder de noemer ‘Limburgse vlaai’.
Peter Lemmens
Om die naam te mogen voeren, moet dit streekproduct aan diverse eisen voldoen. De diameter moet bijvoorbeeld minimaal 10 centimeter en maximaal 30 centimeter zijn. De bodem moet zijn gemaakt van gistdeeg. Bovendien mag de bodem maximaal 1 centimeter dik zijn. Als er één bakker is die de vlaai-bakkunst tot in de puntjes beheerst en perfecte Limburgse vlaaien uit de oven laat rollen, dan is dat wel Peter Lemmens.
Zoet en Hartig
De bakkerij begon 40 jaar geleden in Gronsveld, maar veroverde ook de omgeving. De patissier en chocolatier heeft inmiddels twee filialen in Maastricht, één in Margraten en één in Gronsveld. Het goede nieuws is dat je niet urenlang hoeft af te dalen om de creaties te scoren, maar dat je slechts de hoek om hoeft te gaan. Op naar Zoet & Hartig op de Haarlemmerdijk 158!
Torenhoge frambozen-chocoladetaart
Ronny en Marco, de lieve, grappige en ondeugende eigenaren van deze zaak, zitten al sinds 2012 op dit adres. Ze hebben de eer gekregen om, als enige in Amsterdam, een deel van het Lemmens-assortiment te verkopen. Een groot deel daarvan heb ik al op mijn bord gehad: thuis, bij vrienden of in de tearoom van de mannen. De torenhoge frambozen-chocoladetaart heb ik ooit cadeau gegeven aan de kinderen van een vriendin – sindsdien zijn ze dol op me. Als ik een kreng ben geweest, zet ik een hazelnoot-pralinepunt in om mijn vriend te paaien. Van al de Limburgse vlaaien bij Zoet & Hartig heb ik vooral goede herinneringen aan de rijstevlaai. Toen mijn moeder nog leefde, bestelde ik er geregeld een voor haar en haar Indische huisgenoten. De schatjes gaven me nog net geen staande ovatie.
Kersenvlaai
Mijn schoonmoeder lust ook wel pap van de Limburgse vlaaien bij Zoet & Hartig. In haar omgeving is het vlaaienlandschap behoorlijk uitgedund. Vandaar dat wij geregeld Limburgse vlaaien meenemen als we naar Heerlen rijden. De kersenvlaai is een hit, net als de vlaai met appel (36 euro). Best vreemd eigenlijk dat een familiefeestje in Heerlen pas écht kan beginnen als de Limburgse vlaaien uit Amsterdam zijn gearriveerd. Dit onderstreept maar weer hoe geweldig onze stad is.
‘Schat’
Omdat we afgelopen zaterdag werden overvallen door zoetzucht gingen we naar de smulhemel van de Haarlemmerdijk. Ronny en Marco schatten dat 80 procent van de bezoekers bestaat uit vaste klanten. Ook dit keer spotte ik er een paar. De geintjes vlogen door de lucht, ‘schat’ dit, ‘schat’ dat. Love it! Dit keer stond Ronny te stralen achter de toonbank. Tevergeefs zocht ik naar de rijstevlaai. “Schat, je weet toch dat we twee keer per week verse taarten en vlaaien krijgen: maandag- en donderdagmiddag. Aan invriezen doen we niet. De rijstvlaai is inmiddels op. Volgende week is ie er weer.”
Kruisbessenvlaai
Pruilen is voor watjes. Ik herpak me en bestel een punt van de kruisbessenvlaai met meringue (4,50 euro), mijn vriend laat een stuk wortelcake met een opvallend dikke laag crème aanrukken. De wortelcake, gebakken door een vriendin van Ronny, is – het wordt eentonig – uit de kunst: smaakrijk, sappig en inclusief noten. De kruisbessenvlaai is net zo fris en goddelijk als ik me herinner. Wat is dat toch met kruisbessen? Los vind ik ze ‘mwah’, want: te zuur. Maar in een vlaai van Peter Lemmens stelen ze de show en excelleren ze. Petje af voor de bakker van dienst!
